Film JUGOSLAVIJA, KAKO JE IDEOLOGIJA POKRETALA NAŠE KOLEKTIVNO TELO svetsku premijeru imao je na ovogodišnjem filmskom festivalu u Berlinu, dok je film DRAGAN WENDE premijerno bio prikazan na festvalu HotDocs u Torontu. Svoja premijerna prikazivanja u Srbiji, oba filma imaće uokviru festivala BELDOCS.
JUGOSLAVIJA, KAKO JE IDEOLOGIJA POKRETALA NAŠE KOLEKTIVNO TELO (Srbija/Francuska/Nemčka) istraživački je film, ali i veoma lično gledište na povest socijalističke Jugoslavije, njen dramatični kraj i nedavni preobražaj u nekoliko demokratskih nacionalnih država. Iskustvo raspada Jugoslavije, kao i današnja „divlja“ kapitalistička obnova klasnog društva u Srbiji inspirisali su Popivodu da prođe kroz medijske slike i ispita kako se jedno društvo menjalo izvodeći sámo sebe u javnom prostoru.
Autorka je analizirala filmske i video zapise iz posleratnog razdoblja Jugoslavije (1945‒2000), fokusirajući se na masovne državne izvedbe (omladinske radne akcije, prvomajske parade, proslave Dana mladosti itd.), kao i na javne proteste (’68, studentske i građanske demonstracije 90-ih godina; revoluciju 5. oktobra 2000. itd.). Prolazeći kroz medijske slike, film (re)konstruiše postepeno iscrpljivanje komunističke ideologije kroz promene odnosa između ljudi, ideologije i države. Film se završava pred vratima savremene demokratije i neoliberalnog kapitalizma u Srbiji, tražeći da promislimo zašto su građani tako lako napustili zamisli socijalističkog kolektivizma, bratstva i jedinstva, radničkih prava i besplatnog obrazovanja zarad najpre nacionalizma i rata, a zatim obećanja slobode i demokratije, za koje se ispostavilo da znače individualizam i „divlji“ kapitalizam. U dramaturškom smislu, film koristi teorijske koncepte društvene koreografije i društvene drame, prevodeći ih na jezik filma. Tim postupkom, Popivoda istražuje put od teze Richarda Sennetta, da kada ideologija postane uverenje, ona dobija moć da pokreće ljude i njihovo društveno ponašanje, do teze Renate Salecl, da su u jednom trenutku ljudi u Jugoslaviji počeli da veruju samo u uverenje: više nisu verovali u komunističku ideologiju, ali su verovali da drugi veruju i dalje.
BIOGRAFIJA REDITELJKE
Marta Popivoda je rođena u Beogradu 1982, a trenutno živi na relaciji Berlin – Beograd. Bavi se filmom, videom i kulturnim radom. Nakon završenih studija filmske i TV režije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, odlazi na postdiplomske studije eksperimentalnog filma na odseku Umetnost i mediji Univerziteta umetnosti u Berlinu, kod prof. Heinza Emigholza. Za studije u Nemačkoj, stipendistkinja je nemačke vlade u okviru programa DAAD.
Njen umetnički i kulturni rad odlikuju dve glavne preokupacije. Jedna su diskurzivni sklop i strukture moći savremenog sveta umetnosti i njegovog društvenog pozicioniranja, a druga kulturni i politički prostor bivše Jugoslavije, kako u sadašnjem, tako i u istorijskom smislu. Ove preokupacije povezuje socijalistička zamisao umetnika kao društvenog radnika čiji je rad kontekstualno zasnovan i usmeren na intervencije u društvenoj stvarnosti sa pozicije kulture i umetnosti.
Popivoda je članica uredničkog kolektiva TkH (Teorije koja hoda), teorijsko-umetničke platforme sa sedištem u Beogradu, u okviru koje je inicirala i učestvovala u brojnim lokalnim i međunarodnim umetničkim i kulturnim projektima. Njen najvažniji rad je ilegalni_bioskop (2007‒ ), prikazan i razvijan u Beogradu, Parizu, Istanbulu, Bilbau, Zagrebu, Štutgartu i Minhenu. Njeni radovi predstavljani su na međunarodnim filmskim festivalima i izložbama fotografija, instalacija i video radova. Kao video umetnica, Popivoda takođe sarađuje na pozorišnim predstavama i savremenim operama
Odabrana filmografija
-
2013: Yugoslavia, How Ideology Moved Our Collective Body (Jugoslavija, kako je ideologija pokretala naše kolektivno telo), dokumentarni film, 62 min. Produkcija: TkH (Teorija koja hoda), Beograd; Les Laboratoires d’Aubervilliers, Pariz; UdK, Berlin, joon film, Berlin
-
2013: Kulturni radnik/ca 3 U 1, dokumentarni film, 55 min. Produkcija: TkH (Teorija koja hoda), Beograd; Kontrapunkt, Skoplje
-
2011: Talk to Him (Pričaj s njim), eksperimentalni film, 21 min. Produkcija: Les Laboratoires d’Aubervilliers, Pariz; TkH (Teorija koja hoda), Beograd
-
2011: Sonja, dokumentarni film, 30 min. Produkcija: DART film; Centar za vizuelne komunikacije „Kvadrat“, Beograd (u produkciji)
-
2011: Čuvar, kratkometražni igrani film, 26 min. Produkcija: Fakultet dramskih umetnosti, TkH (Teorija koja hoda), DART film, Beograd
DRAGAN WENDE
Film DRAGAN WENDE (Srbija/Nemačka) reditelja Dragana von Petrovica, Lene Miler i koreditelja Vuka Maksimoviča do sada je bio prikazan na festivalima Hot Docs u Torontu, festival DOK u Lajpcigu, na festivalu u Trstu gde je osvojio nagradu za najbolji dokumentarni film, u Džakarti i na Zagrebdoksu.
Film nas upoznaje sa Draganom Wende koji je jednom imao sve: novac, devojke i život u mitskom gradu – Zapadnom Berlinu. Radio je u najboljim noćnim klubovima, družio se sa filmskim zvezdama i, zahvaljujući svom jugoslovenskom pasošu, bez problema prelazio granicu između Zapadnog i Istočnog Berlina, profitirajući od šverca robe i trgovine devizama. Zapadni Berlin je bilo ostrvo urnebesnog provoda, lake zarade i slatkog života.
A onda je pao Berlinski Zid. I sve se promenilo. Dvadeset godina kasnije, Dragan radi u bordelu, živi od socijalne pomoći i retko napušta svoj nadrealni svet Zapadnog Berlina, nostalgično se sećajući slavne prošlosti. I već 20 godina njegova noga nije kročila u Istočni Berlin.
Kada Draganov nećak Vuk dodje u Berlin da najzad upozna svog legendarnog Teču, pred njegovom kamerom se otvara bizarni i tragikomični svet Jugo-emigranata, prostitutki, propalih milionera i gubitnika promena, u gradu i dalje podeljenom na Istok i Zapad…
BIOGRAFIJE AUTORA
Dragan von Petrovic je rođen u Leskovcu. Studirao je Filozofiju na Beogradskom univerzitetu i radio je kao sportski novinar na Studiju B. Završio je školu filmske režije Akademskog filmskog centra u Beogradu, pre nego što je upisao montažu na Fakultetu dramskih umetnost. Bio je član raznih filmskih radionica uključujući: Ex Oriente, Berlinale Talent Campus, Nipkow Programm, Zagrebdox Pro. Osvojio je angradu “AVID editing award” na “Kurzundschön Festival” u Kelnu i prvu nagradu na Alternative Film/Video Festivalu u Beogradu.
Radi kao montažer dokumentarnih i igranih filmova, takodje radi kao “editing doctor” na dokumentarnim filmovima.
Lena Miler
Lena Miler radi na dokumentarnim filmovima od 2007. godine : razvija , rezira, producira i plasira filmove sirom sveta. Pola Nemica pola Jugoslovenka, Lena je odrasla u Berlinu i Parizu. Nakon diplomiranja filozifije, političkih nauka I ekonomije u Oksfordu, Lena je najpre angazovana na podrucju ljudskih prava u Beogradu, gde definise i vodi velike projekte civilnog drustva, narocito orijentisane na omladinu. Lena se potom okreće glumi u pozorištu i filmu i produkciji. Osniva dramski i filmski kolektiv u Berlinu, radi za producentske kuce (Doc en Stock/Arte u Parizu i za Kloos&Co.Medien/RISE AND SHINE u Berlinu), u medjuvremenu stiče Master iz flimskih studija na King’s College u Londonu, i 2009 osniva produkcijsku kuću von.müller.film s kojom se ukljucuje u ExOriente & the Nipkow Programm. Radi za BBC Worldwide. Njen dokumentarni film Dragan Wende – West Berlin dobio je Max Ophüls Preis u Saarbrückenu i nagradu za najbolji dokumentarac u Trstu.
Filmografija: Dragan Wende – West Berlin (87′, director & producer); FAM – Frauen am Montag, fake documentary, 2009 (co-director, producer); Je suis homo, et alors?, arte, 52′, Felix-Rexhausen Award, 2007 (assistant director and producer); Lemmy Cauton – Ermittlungen gegen die Wirklichkeit, 2004, director: Bernd Reinink (actress); Angelina, directed by Daniel Hyan, 2005, (producer)